XXI Łódzkie Spotkania Baletowe 2011 r.
Menu lewe
Łódzkie Spotkania Baletowe, które odbyły się w Łodzi już po raz dwudziesty pierwszy, przebiegały pod hasłem „Wybitni choreografowie XX wieku". W dniu 29 kwietnia 2011 roku edycję zainaugurowała prapremiera spektaklu baletowego Spotkania w dwóch niespełnionych aktach Ewy Wycichowskiej. Realizacja to efekt współpracy Teatru Wielkiego w Łodzi i Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu.
Zaprezentowaliśmy Państwu choreografie: George'a Balanchine'a, Maurice'a Béjarta, Williama Forsythe'a, Akrama Khana, Russella Maliphanta, Jerome'a Robbinsa, Gila Romana i Ewy Wycichowskiej. Po ostatnim sukcesie Mikhaila Baryshnikova, gwiazdą tegorocznej edycji Łódzkich Spotkań Baletowych była Sylvie Guillem, artystka okrzyknięta przez „The Guardian": „genialną tancerką swojego pokolenia".
Podobnie, jak podczas poprzedniej edycji, w ramach Spotkań Baletowych odbyły się warsztaty taneczne dla zespołu baletu opery łódzkiej, które tym razem poprowadził Dennis Callahan, amerykański choreograf, na stałe współpracujący z New York Radio City Music Hall. Artysta jest twórcą układów tanecznych do musicali Grease, Elizabeth i Mozart, a także autorem oryginalnej choreografii do musicalu Taniec wampirów. Dennis Callahan współpracował z Romanem Polańskim przy powstawaniu polskiej realizacji tego dzieła w Teatrze Muzycznym Roma w 2005 roku, a także m.in. w: Wiedniu, Hamburgu, Stuttgarcie i Berlinie.
29 i 30 kwietnia godz. 19.00, 15 maja godz. 18.00
Polski Teatr Tańca-Balet Poznański
SPOTKANIA W DWÓCH NIESPEŁNIONYCH AKTACH
Współpraca Teatru Wielkiego w Łodzi i Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu
idea i reżyseria: Ewa Wycichowska
choreografia: Ewa Wycichowska, Andrzej Adamczak, Paulina Wycichowska
muzyka: Krzysztof Knittel, Paulina Załubska, Artur Zagajewski, Marcin Stańczyk
scenografia: Ewa Bloom-Kwiatkowska, Adriana Cygankiewicz
multimedia: Tomasz Knittel, Daniel Stryjecki
prapremiera: 30 kwietnia 2011, Teatr Wielki w Łodzi
Projekt Spotkania w dwóch niespełnionych aktach jest rodzajem sentymentalnej podróży w artystyczną przeszłość autorów a zarazem otwarciem nowych dróg, w których doświadczenie przenika się z kreacyjnymi koncepcjami młodych twórców. W spektaklu biorą udział tancerze Teatru Wielkiego w Łodzi i Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu oraz seniorzy, wywodzący się z obu zespołów.
Inicjatorką i jednym z głównych realizatorów jest Ewa Wycichowska, która w ten sposób powraca do łódzkiej opery po dwudziestu latach...
EWA WYCICHOWSKA
tancerka, choreograf, pedagog. Ukończyła Państwową Szkołę Baletową w Poznaniu i Akademię Muzyczną w Warszawie. Studiowała taniec modern w L' Academie de la Danse w Paryżu u Yuriko i Petera Goosa. Była primabaleriną Teatru Wielkiego w Łodzi. Jest członkiem Międzynarodowej Rady Tańca, działającej pod patronatem UNESCO.
Od 1988 roku – dyrektor naczelny i artystyczny Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego. Profesor sztuk muzycznych, kierownik Zakładu Sztuki Tańca Uniwersytetu Muzycznego F. Chopina. Jest jedną z nielicznych polskich tancerek odnoszących sukcesy na światowych scenach baletowych, zarówno w repertu-arze klasycznym, jak i współczesnym. Tańczyła Julię w Romeo i Julii, Giselle, Coppelię, Córkę źle strzeżoną, a także w Zielonym stole (chor. Joos), Gajane (chor. Ejfman), Medei (chor. Kujawa), Ognistym ptaku (chor. Drzewiecki), Królewnie Śnieżce (chor. Borkowski), Śnie nocy letniej, w Wolfgangu Amadeuszu (chor. Gray Veredon), Carmen (chor. Makarowski), Faust goes rock i w Skrzypku opętanym we własnej choreografii. Zna ją publiczność niemal wszystkich kontynentów. Reprezentowała polski balet na festiwalach w USA, Kanadzie, Peru, Mongolii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Izraelu, Wielkiej Brytanii, Turcji, Włoszech, Finlandii, Gruzji, Rosji i Japonii.
W 1980 roku debiutowała jako choreograf utworem Głos kobiecy (z nieznanej poetki) do muzyki Krzysztofa Knittla. Obecnie jest autorką ponad 60 prac choreograficznych, zrealizowanych w Polsce, Włoszech, USA i Niemczech.
Wielokrotnie zasiadała w jury krajowych i międzynarodowych konkursów baletowych. Jest laureatką Nagrody Młodych im. Wyspiańskiego I stopnia, Medalu 200-lecia Baletu Polskiego, Medalu Wacława Niżyńskiego, Fringe First Special Award w Edynburgu, Nagrody ZAiKS za wybitną twórczość choreograficzną i Srebrnego Medalu Gloria Artis. W polskim środowisku artystycznym postać Ewy Wycichowskiej jest synonimem pasji zawodowej, nieustającej drogi poszukiwań i odwagi twórczej.
Kierując od 1988 r. Polskim Teatrem Tańca – Baletem Poznańskim, zademon-strowała rzadką umiejętność łączenia talentu artystycznego z predyspozycjami menadżerskimi. Zaproszenie do współpracy z jej zespołem przyjęli między innymi: Birgit Cullberg, Mats Ek, Örjan Andersson, Jens Östberg, Gray Veredon, Toru Shimazaki, Les Carnets Bogouet, Marie Brolin-Tani, Virpi Pahkinen, Yossi Berg i Jacek Przybyłowicz.
7 i 8 maja godz. 19.00
Sylvie Guillem, Russell Maliphant
program: Solo, Shift, Two, Push
choreografia: Russell Maliphant, światło: Michael Hulls
muzyka: Carlos Montoya (Solo), Shirley Thompson (Shift), Andy Cowton (Two, Push)
kostiumy: Ha Van-Volika (Solo), Sasha Keir (Push)
reżyser dźwięku: Andy Cowton (Solo), wokal: Barbara Gellhorn (Push)
wykonują: Sylvie Guillem (Solo, Two), Russell Maliphant (Shift), Sylvie Guillem i Russell Maliphant (Push)
Spektakl PUSH został wyprodukowany przez Sadler’s Wells Theatre, Londyn we współpracy z Russellem Maliphantem i Sylvie Guillem.
Tytułowe „push" oznacza popchnięcie, co dokładnie ukazuje choreografia Maliphanta. „Popychamy się nawzajem", mówi twórca. „Nie w zupełnie widoczny sposób, ale bardziej wysublimowany i ukryty" – dodaje. „Idea jest też taka, że każdy fragment jest tym popchnięciem".
Solo miało swoją premierę w Sadler's Wells Theatre w Londynie w 2005 roku. Choreografia była pomyślana tak, by podkreślić kobiecość i piękno klasycznych ruchów Sylvie Guillem. Tancerka wykonuje układ do hiszpańskiej muzyki gitarowej Carlosa Montoyi. Obecne w choreografii elementy flamenco podkreślają spektrum technik tanecznych, jakimi włada Guillem oraz niezwykłą elastyczność artystki.
Shift powstało w 1996 roku. Na scenie tańczy sam choreograf, jednak szybko zdajemy sobie sprawę, że nie tylko on jest wykonawcą tej miniatury. To wirtualny duet pomiędzy Russellem Maliphantem, a genialną reżyserią światła autorstwa jego długoletniego współpracownika, Michaela Hullsa.
Two zostało stworzone przez Maliphanta z myślą o Danie Fouras w 1997 i jest jednym z bardziej błyskotliwych dzieł choreografa. Sylvie Guillem tchnęła w realizację nowe życie. Swój taniec rozpoczyna uwięziona w niewielkim pudełeczku światła. Wprowadza publiczność w trans, zwiększając intensywność ponawianych fraz ruchów, z których bije hipnotyzujący blask.
Push to wspaniały duet Sylvie Guillem i Russella Maliphanta, który wywołał sensację w czasie swej premiery w Sadler's Wells Theatre w 2005 roku. Guillem współpracowała wcześniej z Maliphantem przy Broken Fall, które odniosło ogromny sukces. Natomiast Push w pełni ukazuje wszystkie te cechy, z których znane są dzieła Maliphanta: hipnotyzujące piękno i subtelnie wyrażona siła. Jednocześnie choreografia ta daje Guillem niezwykłe możliwości ukazania swego talentu.
W Push taniec się kołysze i faluje, tancerze są owładnięci intymnością bogatego języka, jakim dysponują ich ciała. Choreografia sprawia wrażenie, jakby opierała się prawom grawitacji.
SYLVIE GUILLEM
urodziła się w Paryżu. W wieku 16 lat dołączyła do zespołu baletowego Opery Paryskiej, gdzie po trzech latach nauki, Rudolf Nuriejew, dyrektor artystyczny zespołu, zaangażował ją do swojej debiutanckiej produkcji Raymonda. W grudniu 1984 roku okrzyknął ją gwiazdą tańca. Uczynił to specjalnie wychodząc na scenę pod koniec pierwszego w karierze Guillem występu w Jeziorze łabędzim. Kolejne lata przyniosły artystce propozycje m.in. od Williama Forsythe'a, Maurice'a Béjarta, Karole Armitage, Johna Neumeiera, Roberta Wilsona i Jerome'a Robbinsa. Nierzadko były to partie stworzone specjalnie dla niej. W 1988 za ośrodek swojego działania Guillem obrała Londyn, podpisując kontrakt na występy gościnne z The Royal Ballet.
W 2006 roku Sylvie Guillem rozpoczęła współpracę z Akramem Khanem przy produkcji Sacred Monsters.
RUSSELL MALIPHANT
urodził się w Ottawie w 1961 roku. Dzieciństwo spędził w Cheltenham, gdzie uczył się sztuki baletowej. W wieku 16 lat został uczniem The Royal Ballet School, a po trzech latach dostał się do Sadler's Wells Royal Ballet. W zespole tańczył do 1988, by następnie rozpocząć karierę artysty niezależnego. Był to moment w którym zmieniły się jego poglądy na taniec; zrezygnował z klasyki na rzecz tańca współczesnego.
W kolejnych latach pracował z wieloma choreografami niezależnymi. Wśród nich byli: Michael Clark, Laurie Booth, Rosemary Butcher i Lloyd Newson. W 1991 stworzył swoje pierwsze dwa projekty: solo Evolving Paradigm oraz niezatytułowany duet ze Scottem Clarkiem.
The Russell Maliphant Company założone zostało w 1996 roku jako fundament, na którym Maliphant mógł realizować produkcje z własnym zespołem tancerzy.
Dzisiaj choreografie Maliphanta są powszechnie uznane za dzieła pełne unikalnej poetyki.
11 i 12 maja godz. 19.00
Béjart Ballet Lausanne
ARIA
choreografia: Gil Roman
muzyka: Jan Sebastian Bach, Nine Inch Nails, Melponem, ludowe pieśni inuickie
kompozycje oryginalne: Thierry Hochstätter & Jean-Bruno Meier (CityPercussion)
kostiumy: Henri Davila
światło: Dominique Roman
prapremiera: 20 grudnia 2008, Théâtre de Beaulieu
Spektakl Aria jest oryginalnym połączeniem wyrafinowanego tańca klasycznego z siłą stylu wolnego. Gil Roman, autor choreografii, tak pisze o swojej realizacji:
Aria to moje pierwsze dzieło powstałe po śmierci Maurice'a Béjarta. Według Béjarta naszą misją na ziemi było poszukiwanie jedności. (...) Mit o Minotaurze, który zaprezentowałem w Arii wywodzi się z tych rozważań. To obraz artysty, jego wewnętrznego labiryntu, próby połączenia instynktu i rozumu. Ów mit jest przede wszystkim historią jednej osoby, którą symbolizują Tezeusz i Minotaur. Postaci te ścigają się nawzajem, walczą ze sobą i niszczą. Nikt tej walki nie przeżyje, jednak obaj odrodzą się, połączeni. Poprzez ten balet chciałem poruszyć szersze kwestie niż sam taniec i jednoczesne funkcjonowanie różnych szkół myśli tanecznej, które często próbuje się sobie przeciwstawiać: wolny taniec otwarty i taniec klasyczny. Taniec dionizyjski pełen jest instynktownej siły i energii, podczas gdy taniec klasyczny, apolliński, to rozum i struktura. Moją misją jest połączenie ich w jedno (...)
CHANT DU COMPAGNON ERRANT (PIEŚŃ WĘDROWNEGO CZELADNIKA)
choreografia: Maurice Béjart
muzyka: Gustav Mahler
prapremiera: 11 marca 1971, Forest National de Bruxelles
W choreografii wykorzystane są pieśni Gustava Mahlera „Lieder eines fahrenden Gesellen", do których słowa napisał sam kompozytor. Motywem utworu jest wędrówka średniowiecznego czeladnika z miasta do miasta w poszukiwaniu mistrza i sensu życia. Choreografia ta często odczytywana jest jako ilustracja życia Béjarta.
SONG OF HERSELF (JEJ PIEŚŃ)
choreografia: Julio Arozareno
muzyka: Frank Schubert, Dafnis Prieto
kolaż muzyczny: J. B. Meier
DIONYSOS (SUITE)
choreografia: Maurice Béjart
muzyka: Manos Hadjidakis
kostiumy: Gianni Versace
światła: Dominique Roman
prapremiera: grudzień 1985, City Center Theater New York
Bazą dla realizacji suity „Dionysos" był pełnospektaklowy wieczór baletowy Dionysos z 1984 roku do muzyki Richarda Wagnera i Manosa Hadjidakisa.
MAURICE BÉJART
urodził się w Marsylii w 1927. Był założycielem Baletu XX wieku (Ballet du XX-e siècle) w Brukseli (1960). Dwadzieścia pięć lat później przeniósł siedzibę zespołu do Lozanny, zmieniając nazwę zespołu na Béjart Ballet Lausanne.
Artysta otrzymał wykształcenie klasyczne, jednak jako choreograf stworzył swój własny język, który jest odbiciem jego kosmopolitycznej osobowości.
Zakres działalności artystycznej Béjarta obejmuje choreografię, reżyserię teatralną i operową, realizację filmów oraz pracę pedagoga.
Najsłynniejsze jego dzieła choreograficzne to: Święto wiosny, Bolero, Ognisty ptak, Cudowny mandaryn, Le Presbytère..., Dionysos, Jedwabny szlak, Maria Teresa, Ciao Federico, L'Amour – la danse, Zarathoustra. Ostatnim jego dziełem był spektakl W 80 minut dookoła świata.
Maurice Béjart stworzył w Brukseli szkołę baletową MUDRA, która działa obecnie pod nazwą RUDRA w Lozannie. Zmarł w listopadzie 2007 roku.
GIL ROMAN
jest dyrektorem artystycznym Béjart Ballet Lausanne od grudnia 2007. Artysta rozpoczął współpracę z Mauricem Béjartem w 1979 roku. W Balecie XX wieku znalazł się po latach bliskiej współpracy z Rosellą Hightower i José Ferranem.
Niezwykłym wydarzeniem artystycznym były stworzone przez niego postaci w spektaklach: Messe pour le temps futur (Msza dla przyszłości) i w Dybuku. Jego bogaty dorobek artystyczny zawiera wiele spektakli baletowych, w których najczęściej kreował główne partie. W 2005 roku, po prawie trzydziestu latach nieprzerwanej kariery, otrzymał nagrodę dla najlepszego tancerza Danza&Danza Award w uznaniu za interpretację postaci Jacques'a Brela w balecie Brel & Barbara. Następnie w roku 2006 został uhonorowany prestiżową nagrodą Nijinsky Award przyznawaną przez Monaco Dance Forum.
20 i 21 maja godz. 19.00
Royal Ballet of Flanders
ARTIFACT
choreografia: William Forsythe
scenografia, światło, kostiumy: William Forsythe
muzyka: Eva Crossman-Hecht:
pianino: Margot Kazimirska (część I i IV),
Johann Sebastian Bach (Chaconne d-moll):
skrzypce: Nathan Milstein (cześć II), kolaż brzmień: William Forsythe (część III)
prapremiera: 5 grudnia 1984, Opernhaus, Frankfurt nad Menem
Artifact jest pierwszym dziełem, jakie William Forsythe zrealizował po objęciu stanowiska dyrektora artystycznego Ballett Frankfurt w 1984 roku.
W spektaklu, zarówno dla wykonawców, jak i publiczności scena staje się miejscem nowego doświadczenia. Widzimy grupę tancerzy swobodnie przemierzających sceniczną przestrzeń. Zatrzymują się, tworząc rzędy i ledwie widzialny tłum cieni. Po scenie chodzi mężczyzna, zachrypniętym i stłumionym głosem wypowiada krótkie komunikaty. Przeszywający strumień słów wypowiadanych przez kobietę zostaje przerwany muzyką fortepianu. Tancerzami kieruje bliżej niezidentyfikowana siła zewnętrzna, jakby ręka kreatora. W drugiej części z tłumu wyłaniają się dwie pary i tańczą duety. Brzmi (Chaconne d-moll) J. S. Bacha, nabierając szybszego tempa w części trzeciej. Na scenie rodzi się chaos.
Najwięcej elementów klasycznych zawiera część czwarta. Balet skoncentrowany jest wokół trzech postaci: Osoby w kostiumie z epoki, Osoby z megafonem i tajemniczej Innej osoby, która porusza się niczym zjawa ze snu w tłumie tancerzy.
Artifact łączy mowę, bogaty repertuar gestów i fragmenty skrajnie czystego tańca, stanowiąc momentami szaleńczą kompilację wszystkich tych składników. Forsythe dekonstruuje klasyczny balet, by następnie poskładać go ponownie w całość, niekoniecznie w takim samym porządku. Tancerzy pcha w stronę nieznanego wymiaru, poszerzając tym samym granice konwencji w balecie.
Choreograf poprzez swoją realizację pozwala odbierać taniec w całkowicie nowy sposób. Prezentuje choreografię dynamiczną i niekonwencjonalną, która w latach 80-tych została uznana za pionierską. Kontrowersje, jakie wzbudziła, uczyniły z tytułu spektakl oglądany tak chętnie, jak Jezioro łabędzie.
WILLIAM FORSYTHE
jest choreografem światowej sławy. Od 35 lat realizuje projekty na skalę międzynarodową. Jego ostatnim pracom przyznaje się status dzieł, które zmieniają oblicze baletu. Ideą Forsythe'a jest zmiana wizerunku baletu kojarzonego z repertuarem klasycznym w dynamiczną formę wyrazu artystycznego XXI wieku. Pierwszy profesjonalny warsztat William Forsythe otrzymał na Florydzie od Nolana Dingmana i Christy Long. Uczył się później w Nowym Yorku, tańczył w Joffrey Ballet, a następnie otrzymał propozycję przyłączenia się do Stuttgart Ballet, gdzie został w 1976 roku choreografem – rezydentem. Tworzył także dla baletów w Monachium, Hadze, Londynie, Bazylei, Berlinie, Frankfurcie nad Menem, Paryżu, Nowym Jorku i San Francisco. Jest założycielem The Forsythe Company, niezależnego zespołu artystycznego.
Choreografie Forsythe'a są obecne w repertuarze wszystkich najbardziej znanych zespołów baletowych świata: The Kirov Ballet, The New York City Ballet, The San Francisco Ballet, The National Ballet of Canada, England's Royal Ballet, The Paris Opera Ballet i wielu innych.
26 i 27 maja godz. 19.00
Akademicki Teatr Opery i Baletu w Permie
THE FOUR SEASONS, THE CONCERT
Spektakl wystawiony za zgodą Robbins Rights Trust.
choreografia: Jerome Robbins
autorzy projektu „Choreografia Jerome'a Robbinsa w Permie": Oleg Levenkov, Bart Cook
inscenizacja: Bart Cook i Maria Calegari
dyrektor artystyczny Zespołu baletowego w Permie: Alaxey Miroschnichenko
THE FOUR SEASONS (Cztery pory roku)
scenografia i kostiumy: Elena Solovyeva
realizacja światła: Les Deckert
muzyka: Giuseppe Verdi: „Il Balo delle Quattro Stagioni" z opery Nieszpory sycylijskie,
scherzando i walc z „Jerusalem" i „Echo de la Bohèmienne" z opery Trubadur
dyrygent: Evgeniy Kirillov
wykonanie: Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi
prapremiera: 18 stycznia 1979, New York State Theater, New York City Ballet
Historia tej produkcji wiąże się z tradycją wstawiania fragmentu baletowego do trzeciego aktu opery. W końcu XIX wieku w Paryżu kompozytor miał obowiązek umieszczać w libretcie opery minia-turę baletową niezależnie od tego, czy miałaby ona cokolwiek wspólnego z treścią spektaklu, czy też nie. Elementy baletu z trzeciego aktu były wystawiane przede wszystkim z myślą o majętnych bywalcach opery, którym dawało to okazję do podziwiania ich ulubionych tancerek.
Giuseppe Verdi stworzył balet „The Four Seasons" do opery Nieszpory sycylijskie. Zgodnie z baletowym librettem, Janus, bóg Nowego Roku, inaugurował każdą porę roku innym tańcem. Prezentowany spektakl jest zgodny z zamysłem kompozytora. Oryginalna muzyka została dopełniona fragmentami muzyki baletowej z Lombardczyków i Trubadura.
Robbins stworzył część wiosenną baletu dla wirtuozów tańca - Kyry Nichols i Petera Martinsa. Choreografia odniosła tak wielki sukces, że artysta zdecydował się rozpocząć pracę nad resztą części „The Four Seasons". Pod dużym wrażeniem tej choreografii był George Balanchine. Miał on powie-dzieć Robbinsowi: „Tylko kilka osób potrafi układać takie choreografie – Petipa, Noverre, ja i ty".
THE CONCERT (Koncert)
scenografia: Saul Steinberg
kostiumy: Irene Sharaff
konsultacja ds. kostiumów: Holly Hynes
realizacja światła: Jennifer Tipton, odtworzona przez Lesa Dickerta
muzyka: Fryderyk Chopin: Polonez A-dur (op. 40, no. 1), Berceuse (op. 57), Preludium (op. 28, no. 18), Preludium (op. 28, no. 16), Walc e-moll (op. posth. 15), Preludium (op. 28, no. 7), Mazurek g-dur (posth.), Preludium (op. 28, no. 4),
Ballada (op. 47, no. 3)
dyrygent: Evgeniy Kirillov
wykonanie: Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi
prapremiera: 6 marca 1956, City Center of Music and Drama, New York City Ballet
Choreografia Jerome'a Robbinsa powstała z inspiracji muzyką Fryderyka Chopina. Artysta wyjątkowo cenił twórczość polskiego kompozytora i często wykorzystywał jego dzieła w swoich produkcjach. Podobnie zresztą jak Chopin, pochodził z Polski (jego rodzice wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych).
The Concert to rzadki przykład komicznego baletu; składa się on z kilku scenek, które łączy motyw koncertu. Podczas uwertury widzowie mogą podziwiać zabawną kurtynę stworzoną przez Saula Steinberga, przedstawiającą osobliwą i staromodną salę koncertową. Kurtyna podnosi się, pianista przechodzi przez scenę, strzepuje kurz z fortepianu i popada w błogi, melancholijny nastrój. Zaczyna grać dla słuchaczy, którzy pojawiają się jeden po drugim. Każdy z nich przynosi własne krzesło. Pojawiają się kolejno: poważny człowiek, dwie dziewczyny, małżeństwo, nieśmiały chłopiec... Bileter próbuje przerwać narastającą kłótnię o miejsca... Nagle wszyscy milkną i poddają się sile dźwięku i fantazji. Przeradza się to w serię zabawnych scenek, ukazujących wachlarz nastrojów, zainspirowanych muzyką Chopina.
JEROME ROBBINS
urodził się w 1918 roku. Zasłynął nie tylko jako twórca spektakli baletowych, ale także jako reżyser i choreograf w teatrze, filmach i telewizji. Pomimo, że początkowo zajmował się tańcem nowoczesnym, trafił na Broadway, gdzie został przyjęty do zespołu baletowego American Ballet Theatre w 1939 roku. Wkrótce tańczył już główne partie w dziełach Fokina, Tudora, Massine'a, Balanchine'a, Lichine'a i de Mille'a. Pierwszym baletem dla American Ballet Theatre był Fancy Free w 1944 roku, wciąż obecny w repertuarach scen baletowych całego świata.
Jerome Robbins stawiał pierwsze kroki w teatrze, tworząc jednocześnie choreografie dla New York City Ballet, do którego wstąpił w 1949. W tym samym roku objął stanowisko dyrektora artystycznego New York City Ballet. Stworzył ponad 60 widowisk baletowych oraz liczne spektakle broadwayowskie.
W 1989 roku jego musical Jerome Robbin's Broadway otrzymało sześć statuetek Tony Awards za najlepszy musical i najlepszą reżyserię. Jerome Robbins zmarł w 1998 roku.
29 i 30 maja godz. 19.00
Akram Khan Company
VERTICAL ROAD (Pionowa droga)
choreografia: Akram Khan
kompozytor: Nitin Sawhney
reżyseria światła: Jesper Kongshaug
kostiumy: Kimie Nakano
scenografia: Akram Khan, Kimie Nakano, Jesper Kongshaug
prapremiera: 16 września 2010, Curve Theatre, Leicester
Akram Khan Company istnieje od sierpnia 2000 roku. Jego założycielami są Akram Khan i producent Farooq Chaudhry. Zespół szybko zdobył renomę czołowego przedstawiciela nowatorskiego nurtu tańca na świecie. Zespół jest powszechnie znany z licznych prób podejmowania inicjatyw na płaszczyźnie interkulturowej i interdyscyplinarnej.
Vertical Road to najnowsza współczesna produkcja zespołu Akrama Khana. Twórca zebrał do niej obsadę wyjątkowych artystów z Azji, Europy i Bliskiego Wschodu. Muzykę skomponował Nitin Sawhney, twórca, który współpracuje z Khanem już od wielu lat. Jest ona ilustracją do spektaklu zainspirowanego tradycją suficką i poezją perskiego filozofa Rumi. Vertical Road zgłębia ziemską naturę człowieka i jego rytuały oraz konsekwencje ludzkich działań. To medytacja nad podróżą „od grawitacji do łaski".
Akram Khan o idei swojej realizacji mówi:
„Coraz częściej jestem, wbrew swej woli, wciągany przez poziomy prąd, który jest miejscem, gdzie czas płynie z tak ogromną prędkością, że nasze oddechy muszą przyspieszać, byśmy byli w stanie przeżyć. Zawsze wierzyłem, że to w naszym powolnym wydychaniu spoczywa głęboka duchowa energia. W świecie poruszającym się tak szybko, wraz z rozwojem technologii i ogromem informacji, skłaniam się do poruszania pod prąd, rozmyślając nad tym, jak być połączonym nie tylko duchowo, ale i pionowo".
AKRAM KHAN
jest obecnie jednym z najbardziej uznanych choreografów swojego pokolenia w Wielkiej Brytanii. Jego rodzina pochodzi z Bangladeszu. Pierwsze lekcje tańca artysta pobierał u Sri Pratapa Pawara – znanego tancerza, uprawiającego wywodzący się z Indii styl kathak.
W latach 90 – tych Akram Khan zaczął prezentować własne solistyczne choreografie, zachowując pierwiastek klasycznego stylu kathak, ale i ucząc się współczesnego stylu tańca.
W 2000 roku otworzył Akram Khan Company, realizując wszechstronne projekty poprzez prace z artystami różnych dyscyplin. Współpracuje z teatrem Sadler's Wells oraz artystami tej rangi, co m.in. Juliette Binoche, Sylvie Guillem, Kylie Minogue.
4 i 5 czerwca godz. 19.00
Zespół Baletowy Teatro alla Scala
JEWELS (Klejnoty)
choreografia: George Balanchine, produkcja: Teatro alla Scala
dyrektor baletu: Makhar Vaziev
scenografia: Peter Harvey
kostiumy: Karinska
odtworzenie kostiumów: Holly Hynes
Emeralds (Szmaragdy): wznowienie: Ben Huys, muzyka: Gabriel Fauré
Rubies (Rubiny): wznowienie: Patricia Neary, muzyka: Igor Strawiński, fortepian: Roberto Cominati
Diamonds (Diamenty): wznowienie: Joysanne Sidimus i Elyse Borne, muzyka: Piotr Czajkowski
wykonanie: Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi
dyrygent: Alessandro Ferrari
Balet Balanchine'a® jest wystawiany na mocy porozumienia Stowarzyszenia George Balanchine Trust TM i został wyprodukowany zgodnie ze standardami Balanchine Style® i Balanchine Technique® Service ustanowionymi przez Stowarzyszenie.
Zespół baletowy Teatru La Scala może poszczycić się wspaniałą kilkusetletnią historią, sięgającą początków teatru, tj. roku 1778. Od początków istnienia zespołu współpracowali z nim najwybitniejsi choreografowie: Jean-Georges Noverre, Gasparo Angiolini czy Salvatore Viganò.
Od 2009 roku dyrektorem legendarnego zespołu jest Makhar Vaziev, który wcześniej przez 15 lat kierował Baletem Kirova w Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu. Obecnie zespół wprowadza do repertuaru wiele różnorodności. Obok Jeziora łabędziego, Śpiącej królewny, Giselle, Dziadka do orzechów czy Sylfidy prezentuje najważniejsze choreografie Balanchine'a (Apollo czy Sen nocy letniej z 1962). Wśród twórców pracujących z zespołem są tacy artyści, jak: Amodio, Fabrizio Monteverde, Jacopo Godani, Mauro Bigonzetti, których śladami podążają m. in. Angelin Preljocaj, Christopher Wheeldon, Wayne Mc Gregor.
Balet Teatru La Scala występował m. in. w Operze Paryskiej, w Stanach Zjednoczonych, w moskiewskim Teatrze Bolszoj, w sanktpetersburskim Teatrze Maryjskim, w Niemczech, Turcji, Brazylii, Hiszpanii, Meksyku i w Chinach. Gwiazdami zespołu są: Svetlana Zakharova, Roberto Bolle, Massimo Murru. Tańczą tam Sabrina Brazzo, Gilda Gelati, Marta Romagna, Alessandro Grillo, Mick Zeni, Antonino Sutera, solistami są: Beatrice Carbone, Deborah Gismondi, Emanuela Montanari, Maurizio Licitra, Riccardo Massimi, Antonella Albano, Francesca Podini.
Zespół La Scali jest jednym z nielicznych, który dbając o tradycję i klasykę, potrafi sprostać wymaganiom współczesności, czerpiąc inspiracje także z tego, co może przynieść przyszłość.
Trzy taneczne klejnoty składające się na Jewels często wystawiane są jako samodzielne widowiska baletowe. W tym spektaklu części tryptyku będą przedstawione jako harmonijna całość. Tworząc choreografię, Balanchine inspirował się pracami projektanta biżuterii Claude'a Arpelsa i wybrał muzykę, która oddawałaby charakter każdego klejnotu (Fauré w Emeralds – szmaragdy, Strawiński w Rubies – rubiny i Czajkowski w Diamonds – diamenty).
Każda część Jewels ma niezwykłą muzykę i nastrój. Emeralds przywołuje na myśl dziewiętnastowieczne tańce francuskiego romantyzmu. Rubies jest błyszczące i porywające oraz stanowi ucieleśnienie współpracy Balanchine'a ze Strawińskim. Diamonds przywołuje porządek i wielkość rosyjskiego imperium oraz Teatru Maryjskiego, gdzie Balanchine uczył się swojej profesji.
GEORGE BALANCHINE
urodził się w 1904 roku w Petersburgu. Jego wieloletnia działalność artystyczna wpłynęła decydująco na rozwój baletu klasycznego w Ameryce. Jednocześnie jest on uważany za twórcę baletu abstrakcyjnego. Punktem wyjścia dla Balanchine'a była zawsze muzyka a środkiem wyrazu taniec klasyczny, wzbogacony wprowadzanymi przez niego modyfikacjami, obecnie powszechnie stosowanymi. W 1921 roku ukończył Piotrogradzką Szkołę Teatralną, studiował także w konserwatorium muzycznym.
W latach 1925–29 był choreografem Ballets Russes S. Diagilewa. W 1933 prowadził własny zespół taneczny Les ballets 1933. Wraz z L. Kirsteinem założył w Stanach Zjednoczonych American Ballet School oraz American Ballet Company. Zespół ten, po kilkakrotnych zmianach nazwy, działał od 1948 jako New York City Ballet z Balanchinem jako dyrektorem artystycznym na czele. Wśród tytułów, których jest autorem znajdują się m.in. Apollo i muzy (muz. I. Strawiński), Syn marnotrawny (muz. S. Prokofiew), Serenada do Serenady na smyczki P. Czajkowskiego, Concerto barocco do Koncertu d-moll na 2 skrzypiec J. S. Bacha i Cztery temperamenty (muz. P. Hindemith) oraz Don Kichot (muz. N. Nabokow).
Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM
IMPREZY TOWARZYSZĄCE
FLASH MOB w choreografii DENNISA CALLAHANA z okazji XXI ŁÓDZKICH SPOTKAŃ BALETOWYCH
Łódź, rynek centrum handlowego Manufaktura
Z okazji XXI Łódzkich Spotkań Baletowych Teatr Wielki w Łodzi bardzo serdecznie zaprasza wszystkich zainteresowanych sztuką tańca do wzięcia udziału w wyjątkowym FLASH MOBIE w choreografii Dennisa Callahana.
Flash Mob odbędzie się w dniu 28 kwietnia 2011r. o godzinie 18.00 w Łodzi, w rynku centrum handlowego Manufaktura. Aby wziąć udział w tym niezwykłym wydarzeniu, należy wysłać maila ze zgłoszeniem chęci uczestnictwa w akcji na adres: marketing2@teatr-wielki.lodz.pl oraz nauczyć się choreografii Dennisa Callahana udostępnionej za pośrednictwem serwisu YouTube pod linkiem: http://www.youtube.com/watch?v=XzvAPN_Zud0. Dalsze instrukcje odnośnie udziału we Flash Mobie będą przesyłane zainteresowanym drogą mailową.
SPOTKANIA Z CYKLU pro Opera
Teatr Wielki w Łodzi, plac Dąbrowskiego – SALONIK VIDEO
XXI Łódzkim Spotkaniom Baletowym towarzyszyć będzie specjalna edycja spotkań z cyklu pro Opera. Zapraszamy do wspólnej rozmowy o sztuce tańca po każdym pierwszym spektaklu zaprezentowanym przez zespół biorący udział w XXI ŁSB. Pierwsze spotkanie odbędzie się 7 maja, po występie Sylvie Guillem i Russella Maliphanta.
Kolejne terminy spotkań, to:
– 11 maja, po występie Béjart Ballet Lausanne
– 20 maja, po występie Royal Ballet of Flanders
– 26 maja, po występie Akademickiego Teatru Opery i Baletu w Permie
– 29 maja, po występie Akram Khan Company
– 4 czerwca, po występie Zespołu Baletowego Teatro alla Scala
Spotkania z udziałem artystów i realizatorów spektakli prezentowanych podczas XXI ŁSB, prowadzić będą przedstawiciele Instytutu Muzyki i Tańca w Warszawie. Zapraszamy do saloniku video w Teatrze Wielkim w Łodzi.
Wstęp wolny.
WYSTAWY
Teatr Wielki w Łodzi, plac Dąbrowskiego
Podczas trwania całego festiwalu zapraszamy do obejrzenia wystaw fotografii Włodzimierza Małka oraz rzeźb Marty Fuks-Frankiewicz